Dieta GAPS (ang. Gut and Psychology Syndrome) to dieta opracowana przez dr. Nataszę Campbell-McBride, która ma na celu poprawę zdrowia jelit i wpływa na zdrowie psychiczne. Dieta GAPS jest szczególnie skuteczna dla osób cierpiących na zaburzenia przewodu pokarmowego, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego, choroba Hashimoto czy autyzm.
Dieta GAPS zakłada eliminację z diety produktów przetworzonych, cukru, zbóż, nabiału, soi, ziemniaków, kukurydzy, produktów wysoko przetworzonych i żywności zawierającej sztuczne dodatki. W diecie GAPS zalecane jest spożywanie dużych ilości warzyw, owoców, mięsa, ryb, jajek, tłuszczów zwierzęcych i roślinnych oraz fermentowanych produktów, takich jak kiszonki i kefir.
Celem diety GAPS jest odbudowa zdrowia jelit poprzez eliminację potencjalnie szkodliwych składników pokarmowych, poprawę składu bakteryjnego jelit i odbudowę bariery jelitowej. Jest to proces, który wymaga czasu i cierpliwości, ale może przynieść korzyści dla zdrowia jelit i całego organizmu.
Na czym polega dieta GAPS?
Dieta GAPS opiera się na założeniu, że zdrowie jelit ma wpływ na ogólny stan zdrowia organizmu, w tym na zdrowie psychiczne. Dieta ta skupia się na odbudowie zdrowia jelit poprzez eliminację niektórych produktów spożywczych i wprowadzenie innych, które mają pozytywny wpływ na jelita i układ odpornościowy.
Podstawowe zasady diety GAPS to:
- Eliminacja z diety produktów przetworzonych, cukru, zbóż, nabiału, soi, ziemniaków, kukurydzy, produktów wysoko przetworzonych i żywności zawierającej sztuczne dodatki.
- Spożywanie dużych ilości warzyw, owoców, mięsa, ryb, jajek, tłuszczów zwierzęcych i roślinnych oraz fermentowanych produktów, takich jak kiszonki i kefir.
- Stosowanie specjalnych suplementów diety, takich jak probiotyki, enzymy trawienne, oleje rybne i witaminy.
- Stopniowe wprowadzanie do diety innych produktów, takich jak orzechy, nasiona, miód, jagody i produkty mleczne.
- Regularne stosowanie kuracji detoksykacyjnych i terapii, takich jak hydroterapia jelitowa i sauna.
Celem diety GAPS jest odbudowa zdrowia jelit poprzez eliminację potencjalnie szkodliwych składników pokarmowych, poprawę składu bakteryjnego jelit i odbudowę bariery jelitowej. Jest to proces, który wymaga czasu i cierpliwości, ale może przynieść korzyści dla zdrowia jelit i całego organizmu.
Kto powinien stosować dietę GAPS?
Dieta GAPS może być stosowana przez osoby z zaburzeniami przewodu pokarmowego, takimi jak choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego, choroba Hashimoto, celiakia, nietolerancja laktozy, zespół jelita nadwrażliwego, autyzm i ADHD. Osoby z alergiami pokarmowymi, chorobami autoimmunologicznymi, astmą, ekzemą i innymi problemami skórnymi także mogą skorzystać z diety GAPS.
Dieta GAPS jest szczególnie skuteczna dla osób z zaburzeniami przewodu pokarmowego, ponieważ eliminacja niektórych produktów spożywczych i wprowadzenie innych, które mają pozytywny wpływ na jelita, może pomóc w zmniejszeniu stanów zapalnych i poprawie funkcjonowania jelit.
W przypadku osób zdrowych, dieta GAPS może być stosowana jako dieta oczyszczająca, która pomaga zredukować stany zapalne w organizmie i poprawić ogólny stan zdrowia. Jednak przed rozpoczęciem diety GAPS zaleca się konsultację z lekarzem lub dietetykiem, aby uniknąć ewentualnych skutków ubocznych i upewnić się, że dieta jest odpowiednia dla danej osoby.
Jakie są główne założenia diety GAPS?
Głównym założeniem diety GAPS jest odbudowa zdrowia jelit poprzez eliminację niektórych produktów spożywczych i wprowadzenie innych, które mają pozytywny wpływ na jelita. Dieta GAPS skupia się na tym, aby zmniejszyć stan zapalny jelit, poprawić funkcjonowanie jelit i zwiększyć różnorodność mikroflory jelitowej.
Oto główne założenia diety GAPS:
- Eliminacja z diety produktów przetworzonych, cukru, zbóż, nabiału, soi, ziemniaków, kukurydzy, produktów wysoko przetworzonych i żywności zawierającej sztuczne dodatki.
- Spożywanie dużych ilości warzyw, owoców, mięsa, ryb, jajek, tłuszczów zwierzęcych i roślinnych oraz fermentowanych produktów, takich jak kiszonki i kefir.
- Stosowanie specjalnych suplementów diety, takich jak probiotyki, enzymy trawienne, oleje rybne i witaminy.
- Stopniowe wprowadzanie do diety innych produktów, takich jak orzechy, nasiona, miód, jagody i produkty mleczne.
- Regularne stosowanie kuracji detoksykacyjnych i terapii, takich jak hydroterapia jelitowa i sauna.
Dieta GAPS zakłada, że poprawa stanu zdrowia jelit jest kluczem do poprawy stanu zdrowia całego organizmu, w tym zdrowia psychicznego. Dieta ta może być szczególnie skuteczna dla osób z zaburzeniami przewodu pokarmowego, takimi jak choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego, choroba Hashimoto, celiakia, nietolerancja laktozy, zespół jelita nadwrażliwego, autyzm i ADHD.
Etapy diety GAPS
Dieta GAPS składa się z sześciu etapów, a każdy z nich wprowadza stopniowo do diety coraz większą ilość produktów. Etapy diety GAPS są następujące:
- Etap wprowadzania – W tym etapie należy spożywać wyłącznie wywar z kości, zupy z mięsem, kiszonki i gotowane warzywa. Wszystkie produkty spożywcze powinny być łatwo strawne i powinny być spożywane w małych ilościach.
- Etap zwiększania – W tym etapie można wprowadzać do diety mięso, tłuszcze, jajka i miód. Produkty te powinny być w małych ilościach i stopniowo zwiększane wraz z czasem.
- Etap rozszerzania – W tym etapie można wprowadzać do diety produkty mleczne, takie jak jogurt i ser, orzechy, nasiona i owoce.
- Etap konsolidacji – W tym etapie można wprowadzać do diety produkty w większej ilości i łączyć je w różne kombinacje. Zaleca się spożywanie co najmniej jednej porcji fermentowanej żywności dziennie.
- Etap stałego stosowania – W tym etapie dieta jest już bardziej zróżnicowana, a osoba może jeść większość produktów spożywczych, z wyjątkiem tych, które powodują jej problemy trawienne.
- Etap wychodzenia z diety – W tym etapie osoba stopniowo wprowadza do diety produkty, które wcześniej eliminowała, aby sprawdzić, które z nich powodują u niej problemy trawienne.
Każdy z etapów diety GAPS ma na celu stopniowe odbudowywanie zdrowia jelit i wprowadzanie do diety coraz większej ilości produktów. Wszystkie etapy diety GAPS powinny być wykonywane pod nadzorem lekarza lub dietetyka, aby uniknąć ewentualnych skutków ubocznych i upewnić się, że dieta jest odpowiednia dla danej osoby.
Produkty stosowane w diecie GAPS
Dieta GAPS opiera się na zasadzie, że poprawa stanu zdrowia jelit jest kluczowa dla poprawy zdrowia ogólnego organizmu. Dlatego też dieta ta skupia się na produktach, które pomagają odbudować zdrowie jelit i poprawić ich funkcjonowanie. Oto lista produktów, które są zwykle stosowane w diecie GAPS:
- Wywar z kości – bogaty w kolagen, minerały i aminokwasy, które pomagają w odbudowie bariery jelitowej.
- Mięso i ryby – bogate w białko, tłuszcze i składniki mineralne, takie jak żelazo i cynk.
- Warzywa – szczególnie zielone warzywa liściaste, takie jak szpinak i jarmuż, są bogate w składniki odżywcze, takie jak witamina C i K oraz kwas foliowy.
- Owoce – bogate w witaminy i błonnik, takie jak jabłka, jagody, cytrusy i awokado.
- Jaja – bogate w białko, witaminy i minerały.
- Fermentowane produkty – takie jak kiszone warzywa, kefir, jogurt i kwaśne mleko, zawierają korzystne bakterie, które pomagają w odbudowie zdrowej flory bakteryjnej jelit.
- Oleje roślinne i tłuszcze zwierzęce – takie jak masło klarowane, olej kokosowy, olej z oliwek, olej lniany i tłuszcz zwierzęcy.
- Orzechy i nasiona – bogate w błonnik, białko i tłuszcze, takie jak migdały, orzechy laskowe, orzechy nerkowca, siemię lniane i chia.
- Miod – bogaty w przeciwutleniacze i właściwości przeciwzapalne.
Ważne jest, aby wszystkie produkty były jak najbardziej naturalne, nieprzetworzone i wolne od sztucznych dodatków. Produkty te powinny być spożywane w małych ilościach i stopniowo wprowadzane do diety wraz z postępami w procesie odbudowy zdrowia jelit. Wszystkie zmiany dietetyczne powinny być wykonywane pod nadzorem lekarza lub dietetyka, aby uniknąć ewentualnych skutków ubocznych i upewnić się, że dieta jest odpowiednia dla danej osoby.